Wat kost het?

De afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door de toevoeging aan de GREX verliesvoorziening, het afsluiten van grondexploitaties waardoor daar minder rente naar kan worden doorbelast, de verkoop van een kavel op 7Poort (€ 20.347.000) en de rente kortlopende geldleningen.

De hogere kosten van de gemeenschappelijke regeling voor Volksgezondheid (GGD/bevolkingszorg) en Jeugdgezondheidszorg (basisaanbod/maatwerk en RVP) hebben betrekking op de reguliere indexering (cao-/prijsontwikkeling), mutatie inwonersaantallen en uitbreiding wettelijke taak (Prenataal huisbezoek). Voor uitbreiding van de wettelijke taak zijn via de algemene uitkering extra middelen aan de gemeenten beschikbaar gesteld door het rijk. Daarnaast is de toename een gevolg van een nieuwe functiewaardering voor verpleegkundig medewerkers/artsen en is een inschatting gemaakt van de kosten voor versterking van de bedrijfsvoering, i.v.m. autonome ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving en ICT veiligheid.

Wereldwijde ontwikkelingen leiden, naast hogere brandstofprijzen, tevens tot hogere gas- en elektriciteitskosten. Aangezien gas werd geleverd via Gazprom hebben we deze overeenkomst vervroegd stopgezet (per 1 oktober 2022). In 2022 hebben we dan ook samen met de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen een nieuwe aanbesteding gehouden. Tevens hebben we het elektriciteitscontract opnieuw aanbesteed. Wij verwachten dat het gastarief verdubbelt en dat de elektriciteitskosten stijgen met 10%. Daar houden we met deze wijziging rekening mee. In 2023 nemen wij deze inschatting vervolgens opnieuw onder de loep en passen deze waar nodig aan. Per saldo betekent dit dat de gaskosten stijgen met € 90.000 en de elektriciteitskosten met € 41.000. Deze kostenstijgingen kunnen we deels compenseren door de lagere ozb kosten (€ 45.000) op het gemeentehuis
Daarnaast worden we geconfronteerd met stijgende energielasten bij sportaccommodaties. We zien ons genoodzaakt om het budget hiervoor met € 150.000 te verhogen.
Dit leidt in totaliteit tot een negatief effect van € 236.000 op het begrotingsresultaat. Het gaat om een programma overstijgende wijziging.

Aanpassing van de storting dubieuze belastingdebiteuren (o,5%) aan de meest recente stand van de belastingopbrengsten.

Door fasering van de voorgenomen investeringen in de jaarrekening 2021, begroting 2022 en MJB worden de ramingen qua afschrijving geactualiseerd en aangepast. De afschrijving op materiele vaste activa vindt plaats in het jaar volgend na gereedmelding.

In 2023 hebben we te maken met diverse kostenstijgingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hogere personeels- en brandstofkosten. Deze kostenstijgingen beïnvloeden ook de begroting van de RDL. Zij betalen hierdoor een hogere vergoeding aan de gemeente Zevenaar. Voor het jaar 2023 leidt dat voor gemeente Zevenaar tot een voordeel van € 109.000.

Binnen de gemeentelijke begroting houden we ook rekening met een aantal stijgende kostenposten. Denk hierbij aan hogere inzamelkosten als gevolg van ondergrondse containers en hogere verwerkingskosten GFT. De verwerkingskosten restafval dalen daarentegen. Per saldo stijgen de kosten met € 6.000.
Verder houden we rekening met een aantal wijzigingen in de opbrengsten. Zo houden we rekening met een hogere papieropbrengst en met een verlaging van de vergoeding zwerfafval. Per saldo verwachten we een voordeel van € 36.000.

De wijzigingen binnen de RDL en de gemeente Zevenaar leiden per saldo tot een voordeel van € 139.000. Deze verrekenen wij binnen de afvalstoffenheffing en is daarmee budgettair neutraal. De financiële effecten zijn verdeeld over de programma’s 0, 2, 3 en 7.

Op de gemeentewerf in Zevenaar staat een perscontainer voor het verwerken van onder andere het afval dat uit prullenbakken afkomstig is. Deze container dient als een soort tussenopslag, zodat een volle perscontainer op transport naar de eindverwerker kan en niet de relatief kleine auto’s die de prullenbakken leegmaken. De perscontainer is financieel afgeschreven, maar er is vooralsnog geen rekening gehouden met vervanging. Met dit voorstel vragen wij een investering van € 35.000 voor de vervanging van deze container.
Hierdoor stijgen de afschrijvingslasten structureel met € 3.500. Deze verrekenen wij binnen de afvalstoffenheffing en heeft daardoor geen effect op het begrotingssaldo.

Op 2 november 2022 is door de raad middels amendement A5 Verbeteren luchtkwaliteit besloten dat eenmalig € 25.000 beschikbaar wordt gesteld in 2023 voor het opstellen van een uitvoeringsplan verbeteren luchtkwaliteit en om in de winter 2022/2023 direct te kunnen starten met het geven van voorlichting over houtstook.

Voor het vergroten van het besef van de opgave om als organisatie in 2025 CO2 neutraal te zijn wordt ingezet op drie punten: (i) het vergroten van het besef van de opgave en de urgentie bij bestuurders en medewerkers; (ii) het vergroten van de ‘kennis’ wat de mogelijkheden zijn en (iii) het handelen dat gericht is op de CO2-reductie. Hiervoor stellen wij u voor om een bedrag van € 40.000 incidenteel beschikbaar te stellen in 2023 en € 10.000 structureel vanaf 2023.

Wij willen bedrijven en organisaties stimuleren om actief met verduurzaming aan de slag te gaan. Hierbij zetten wij in op concrete en toepasbare informatievoorziening. Duurzaamheid en circulariteit krijgen prioriteit bij de ontwikkeling van nieuwe en revitalisering van bestaande bedrijfsterreinen. Wij stellen u voor om hiervoor structureel een bedrag van € 30.000 beschikbaar te stellen.

Het integraal beleidsplan openbare ruimte (IBOR) bevat de doelstellingen van de gemeente Zevenaar voor het beheer, onderhoud en vervanging van de openbare ruimte voor de komende tien jaar. We streven naar een aantrekkelijke en uitnodigende buitenruimte waar mensen elkaar ontmoeten, kinderen kunnen spelen en men kan sporten/bewegen. Daarnaast houden wij in het onderhoud rekening met biodiversiteit, duurzaamheid en circulariteit, zodat we inspelen op de gevolgen van klimaatverandering. Daarvoor is het noodzakelijk dat de basis op orde is. Dit betekent uitgaande van het areaal in 2022 dat er voldoende budget moet zijn voor het uitvoeren van regulier en groot onderhoud en het plegen van vervangingsinvesteringen.

De wijzigingen in de budgetten hebben wij voor de jaren vanaf 2023 gebaseerd op IBOR en het bijbehorende raadsvoorstel. De wijzigingen voor 2022 zijn opgenomen in de 2e voortgangsrapportage.

De kapitaallasten behorende tot de investeringen voor 2026 hebben we, in afwijking met IBOR, geraamd op 2026. Hier hebben we voor gekozen omdat de meerjarenbegroting t/m 2026 loopt en we dus niet kunnen ramen in 2027. Dit leidt, t.o.v. IBOR, tot eenmalig hogere kosten in 2026. Dit corrigeren we in de 1e voortgangsrapportage 2023. Verder hebben we ervoor gekozen om de afschrijvingslasten uit de vervangingsinvesteringen 2022 in de 2e voortgangsrapportage op te nemen. Qua presentatie lijkt dit hierdoor tot een voordeel te leiden in deze wijziging t.o.v. IBOR. Tenslotte zijn de rentelasten centraal geraamd.

Deze wijzigingen leiden tot een stijging van de kosten oplopend van € 996.000 in 2023 tot € 1.344.000 in 2026. Wij stellen voor deze te dekken uit de stelpost groei. Deze bedraagt in 2023 € 550.000 en stijgt daarna naar € 660.000 structureel. Het restant brengen wij ten laste van het begrotingsresultaat.

Het deltaplan ruimtelijke adaptatie (DPRA) is een plan van Nederlandse overheden om wateroverlast, hittestress, droogte en de gevolgen van overstromingen (veiligheid) te beperken. Het doel is dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht.
Binnen de werkregio de Liemers werken gemeenten Zevenaar, Duiven, Westervoort en Waterschap Rijn en IJssel samen aan het DPRA. Na uitvoering van de stresstesten, het voeren van de risicodialoog, en het opstellen van de beleidsambities is het uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie in juni 2022 vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma wordt uitgegaan van een viertal scenario’s die uitgevoerd kunnen worden. De vorm en omvang van ieder scenario verschilt waarbij gesteld kan worden dat in volgorde van A naar D het scenario A het meest ambitieus is. Bij de keuze voor D wordt weinig tot geen werk gemaakt van klimaatadaptatie. Het voorkeursscenario is scenario B: meekoppelen waar het kan. Hier wordt uitgegaan van de kracht van meekoppelen en aanjagen. Binnen reguliere rioolvervangingsprojecten, energietransitie opgaven en wijkreconstructies worden maatregelen uitgevoerd. Zo wordt aangesloten bij logische vervangingsmomenten. Ook beleidsmatig en richting bewoners wordt klimaatadaptatie opgepakt.
Met uitvoering van dit programma zetten we concrete stappen om de gemeente Zevenaar voor te bereiden op klimaatverandering.

Het uitvoeringsprogramma bevat drie typen maatregelen: maatregelen in het kader van hittestress, wateroverlast en droogte. De maatregelen die hittestress tegen gaan worden bekostigd uit de algemene middelen. Maatregelen tegen wateroverlast en droogte worden bekostigd uit het watertakenplan. Deze verdeling is aangehouden omdat gelden uit het watertakenplan wettelijk alleen besteed mogen worden aan water en riool gerelateerde zaken en niet aan hittestress maatregelen.
De hittestressmaatregelen leiden vanaf 2023 tot een nadeel van € 78.000 in 2023, € 97.000 in 2024, € 61.000 in 2025 en € 73.000 in 2026. Deze brengen we ten laste van de algemene middelen.

De ondergrondse containers voor restafval bij hoogbouw is het laatste grote onderdeel van de harmonisatie van het afvalbeleid tussen voormalig gemeenten Rijnwaarden en Zevenaar. Ook het nieuwe aanbiedstation op 7Poort nadert zijn voltooiing. In 2023 kunnen we de effecten van deze ontwikkelingen op het afvalaanbod en de afvalscheiding in kaart brengen. Mede op basis daarvan moet de gemeente bepalen hoe het verder wil met het afvalbeleid in de toekomst. Welke doelen streeft zij na en met welke middelen? Hiervoor is actualisatie van het afvalstoffenbeleid noodzakelijk. Wij moeten daarnaast bepalen hoe wij in overleg met de gemeente Montferland gevolg willen geven aan het onderzoek naar de toekomstbestendigheid van de RDL.
Wij vragen eenmalig budget voor 2024 om dit mogelijk te maken. De wijziging leidt per saldo tot een eenmalig nadeel van € 25.000. Deze verrekenen wij binnen de afvalstoffenheffing.

Voor 2022 zijn de opgaven van de regionale agenda met incidentele middelen gedekt via een onttrekking uit de Algemene Reserve. Nu de deelname in de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen een meer structureel karakter krijgt is dit niet meer mogelijk. Dat betekent dat in onze meerjarenbegroting hiervoor een structureel bedrag moet worden vrijgemaakt van € 4,90 (bedrag per inwoner) x 45.000 (aantal inwoners) = € 220.000 (afgerond). Hiervan kan structureel € 10.000 gedekt worden uit de bijdrage RPW welke al wel in de begroting is opgenomen.

Het Watertakenplan De Liemers (WTP) 2022-2026 is een integraal beleidsplan voor stedelijk water, riolering en zuivering voor de regio Liemers. In dit plan hebben de Liemerse waterorganisaties, gemeenten Zevenaar, Duiven en Westervoort en Waterschap Rijn en IJssel hun beleid en plannen verwoord voor hun watertaken. Door hierin gezamenlijk op te trekken, worden kwaliteit, duurzaamheid en doelmatigheid geborgd voor zowel de korte als lange termijn. De plannen hebben wij in de raadsvergadering van september 2022 uitgebreid aan u voorgelegd.

Met dit watertakenplan zorgen we voor:
• het actualiseren van het huidige overkoepelend WTP De Liemers 2017-2021, met voor iedere gemeente een eigen individuele vastgestelde financiële bijlage;
• het geven van nadere invulling aan het waterbeheerplan van het waterschap en vertaling naar de lokale situatie in De Liemers;
• het opvolgen van de conclusies van de gezamenlijke integrale visie op de afvalwaterketen ‘De Liemerse Waterketen in 2030’;
• input geven op de Omgevingswet die binnenkort in werking gaat treden;
• aansluiting bij het ‘Voorstel beleidsambities klimaatadaptatie’ en het ‘Uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie’.

De wijzigingen in de budgetten en de stijgende vervangingsinvesteringen hebben wij voor de jaren 2023 t/m 2026 gebaseerd op het watertakenplan. De wijzigingen voor 2022 zijn opgenomen in de 2e voortgangsrapportage.

Er wordt de komende jaren meer geïnvesteerd dan in voorgaande jaren. Desondanks is er geen stijging van het riooltarief noodzakelijk. Uit de doorrekening van het nieuwe WTP blijkt dat de rioolheffing vanaf 2023 gelijk kan blijven (exclusief jaarlijkse indexatie) voor de komende planperiode (tot en met 2026). Vanaf 2027 zal de heffing gedurende circa 25 jaar met 2% per jaar moeten stijgen om kostendekkend te blijven.