Inleiding
Op grond van artikel 189 Gemeentewet ziet u erop toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. (Opmerking: hiervan kunt u afwijken als wij het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand brengen).
Hiermee wordt het volgende bedoeld:
- structureel evenwicht = structurele lasten worden gedekt door structurele baten.
- reëel evenwicht = geraamde baten en lasten in de begroting en meerjarenraming zijn volledig en realistisch.
Voor het inzicht in de financiële positie op korte en langere termijn is het voor u van groot belang om een goed beeld te hebben van het structureel begrotingssaldo.
Beleid(skaders)
Voor wat betreft de invulling van het begrip 'incidenteel' volgen wij de notitie incidentele Baten en Lasten van de commissie BBV en de handreiking structurele en incidentele baten en lasten van de gezamenlijke provincies. In onderstaande tabel presenteren wij een totaaloverzicht. Conform het advies van de commissie BBV hanteren wij voor het afzonderlijk bepalen en opnemen van incidentele baten en lasten in het overzicht een grensbedrag van € 250.000. In de eerstkomende aanpassing van de financiële verordening zullen wij voorstellen om dit grensbedrag op te nemen.
Toelichting incidentele lasten en baten
Structurele baten en lasten zijn in elk geval die baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting zijn opgenomen. Omdat de gemeente structurele taken uitvoert, zijn structurele baten en lasten de regel. Incidentele lasten zijn de uitzondering. De toezichthouder houdt bij het beoordelen van de incidentele baten en lasten de volgende volgorde aan:
- Aard van de raming (soort of eigenschap van een begrotingspost)
- Einddatum (duidelijk en onvoorwaardelijk)
- De materiële beïnvloeding (voldoende omvang)
Hulpmiddel voor het invullen van het begrip incidenteel is: baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. De aard van de raming (soort of eigenschap van een begrotingspost) gaat echter altijd boven het hulpmiddel.
De in het overzicht opgenomen incidentele lasten en baten betreffen middelen die naar de aard van de post een eenmalig karakter hebben en waarbij een duidelijke en onvoorwaardelijke einddatum vastligt. Voorbeelden van incidentele posten zijn:
- implementatiekosten;
- verkopen van bezit;
- alle mutaties van grondexploitatie.
Overzicht van incidentele lasten en baten
Bedragen x € 1.000
Onderwerp | Omschrijving | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
|---|---|---|---|---|---|
Programma 0. Bestuur en ondersteuning | |||||
Baten | |||||
Opbrengst verkoop vastgoed. | Verkoop van vastgoed levert incidenteel een voordeel op. | 260 | 1.106 | 0 | 0 |
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 287 | 52 | 13 | 13 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -287 | -52 | -13 | -13 | |
Lasten | |||||
Incidentele lasten organisatieontwikkeling | 828 | 390 | 228 | 60 | |
Totaal programma 0 | -568 | 716 | -228 | -60 | |
Programma 2. Verkeer en vervoer | |||||
Baten | |||||
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 12 | 12 | 35 | 0 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -12 | -12 | -35 | 0 | |
Totaal programma 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Programma 3. Economie | |||||
Baten | |||||
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 24 | 24 | 0 | 0 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -24 | -24 | 0 | 0 | |
Totaal programma 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Programma 5. Sport, cultuur en recreatie | |||||
Baten | |||||
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 713 | 269 | 223 | 23 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -113 | -19 | -23 | -23 | |
Lasten | |||||
Achterstand openbaar groen | Voor het inhalen van onderhoudsachterstanden openbaar groen zijn incidenteel budgetten beschikbaar gesteld. | 600 | 250 | 200 | 0 |
Totaal programma 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Programma 6.Sociaal domein | |||||
Baten | |||||
Oekraïne | De kosten voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne worden gecompenseerd door het Rijk. | 3.000 | 0 | 0 | 0 |
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 210 | 24 | 24 | 24 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -210 | -24 | -24 | -24 | |
Lasten | |||||
Oekraïne | Voor het opvangen van vluchtelingen uit Oekraïne zijn incidentele kosten opgenomen. Deze worden door het Rijk gecompenseerd. | 3.000 | 0 | 0 | 0 |
Dorpendeal | Voor de Ontwikkeling / uitwerking van het dorpenplan Lathum ('Dorpendeal') zijn incidenteel uitgaven opgenomen. Totale kosten bedragen € 800.000 waarvan € 400.000 wordt gesubsidieerd door de provincie. | 400 | 0 | 0 | 0 |
Totaal programma 6 | -400 | 0 | 0 | 0 | |
Programma 7. Volksgezondheid en duurzaamheid | |||||
Baten | |||||
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 873 | 750 | 0 | 0 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -123 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten | |||||
Duurzaamheid | Voor innovatie op het gebied van duurzaamheid zijn in 2023 en 2024 uitgaven opgenomen met als dekking de reserve duurzaamheid. | 750 | 750 | 0 | 0 |
Totaal programma 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Programma 8. Volksgezondheid, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing | |||||
Baten | |||||
Mutatie reserves | Onttrekking uit de algemene reserve en bestemmingsreserves | 991 | 1.000 | 1.000 | 0 |
Waarvan onttrekkingen beneden grensbedrag | -116 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten | |||||
Woningbouw | Voor de komende jaren zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor woningbouw voor starters en doorstroming. | 500 | 1.000 | 1.000 | 0 |
Ontzanding Rhederlaag | In de begroting zijn incidentele uitgaven opgenomen voor de beëindiging van de ontzanding in bestemmingsplan Rhederlaag: Ruimte voor de Rivier | 375 | 0 | 0 | 0 |
Totaal programma 8 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Totaal saldo incidentele baten minus incidentele lasten | 968 | -716 | 228 | 60 | |
Toelichting per programma:
Programma 0. Bestuur en ondersteuning
Opbrengst verkoop vastgoed
In de bezuinigingen bij de meerjarenbegroting 2020-2023 is besloten tot het afstoten van gemeentelijk vastgoed. In 2023 en 2024 zijn hiervoor verkopen geraamd. Verkoop van bezit is altijd incidenteel.
Incidentele lasten organisatieontwikkeling
Na de herindeling wordt het organisatiemodel geëvalueerd en gaan we naar verwachting stapsgewijs naar een vernieuwde organisatiestructuur waarin we vanuit 3 domeinen gaan werken. De kosten voor de voorbereiding en het proces van de organisatieontwikkeling brengen incidentele lasten met zich mee van € 600.000 voor met name tijdelijke inhuur van kwartiermakers en inzet van expertise. Daarnaast heeft een aantal andere lasten op het gebied van organisatieontwikkeling deels een incidenteel karakter. In totaal gaat het om de volgende incidentele lasten:
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | |
Organisatieontwikkeling / kwartiermakers | 500 | 100 | ||
Verbeteren digitaal documentenbeheer | 78 | 70 | 60 | 60 |
Verbeteren functioneel beheer | 52 | 52 | ||
Impuls datagedreven werken | 128 | 168 | 168 | |
Communiceren in begrijpelijke taal | 20 | |||
Uitbreiden online dienstverlening | 50 | |||
828 | 390 | 228 | 60 |
Programma 5. Sport, cultuur en recreatie
Achterstand openbaar groen
In het raadsvoorstel IBOR wordt voorgesteld een bestemmingsreserve achterstand openbaar groen in te stellen van € 1.250.000. In het overzicht zijn zowel de onttrekkingen aan de bestemmingsreserve als de incidentele lasten opgenomen voor de periode 2023-2025 opgenomen. Deze post is incidenteel van aard en heeft een duidelijke einddatum.
Programma 6.Sociaal domein
Oekraïne
Voor het opvangen van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen wij een vergoeding van het rijk en zijn incidentele kosten opgenomen. Vooralsnog beperken de vergoeding en de kosten zich in deze begroting tot 2023.
Dorpendeal
In de begroting zijn ten laste van het resultaat in 2023 incidentele uitgaven opgenomen voor de ontwikkeling / uitwerking van het dorpenplan Lathum ('Dorpendeal'). Totale kosten bedragen € 800.000 waarvan € 400.000 wordt gesubsidieerd door de provincie. De lasten hebben een duidelijk eenmalig karakter.
Programma 7. Volksgezondheid en duurzaamheid
Duurzaamheid
In de raadsvergadering van 26 januari 2022 is besloten om voor extra inspanningen op het gebied van duurzaamheid een uitvoeringsprogramma 2022-2023-2024 vast te stellen. Hiervoor is vanuit de algemene reserve een reserve duurzaamheid gevormd. De duur van de lasten is duidelijk en onvoorwaardelijk vastgelegd.
Programma 8. Volksgezondheid, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing
Woningbouw
In de raadvergadering van 3 november 2021 is voor de uitvoering van een plan voor woningbouw voor starters en doorstroming een bedrag van € 3.000.000 beschikbaar gesteld. Hiervoor is uit de algemene reserve een reserve initiatief woningbouw gevormd. De lasten lopen naar verwachting tot 2025.
Ontzanding Rhederlaag
Ter compensatie voor de gederfde inkomsten van niet te winnen zand in Rhederlaag heeft de raad van de gemeente Zevenaar in 2017 € 375.000 beschikbaar gesteld uit de algemene reserve onder de voorwaarde dat het bestemmingsplan onherroepelijk moet zijn. Dit bedrag is nog niet eerder in de begroting opgenomen. Deze post heeft een eenmalig karakter